Ձախորդ Փանոսը

Ձախորդ Փանոսը

Հովհաննես Թումանյան

 

Ժամանակով մի աղքատ մարդ է լինում, անունը Փանոս։ Ինքը մի բարի մարդ է լինում, բայց ինչ գործ որ բռնում է՝ ձախ է գնում։ Դրա համար էլ անունը դնում են Ձախորդ Փանոս։ Ունեցած-չունեցածը մի լուծ եզն է լինում, մի սել ու մի կացին։ Մի օր եզները սելում լծում է, կացինը առնում գնում անտառը փետի։ Անտառում էս Փանոսը միտք է անում, թե՝ մի բան որ ծառը կտրելուց ետը մին էլ նեղություն պետք է քաշեմ՝ ահագին գերանը գետնից բարձրացնեմ գցեմ սելի մեջը, ավելի լավ է՝ հենց սելը լծած բերեմ ծառի տակին կանգնեցնեմ, որ ծառը կտրեմ թե չէ, ընկնի մեջը։
Ասածն արած է։
Եզներով սելը բերում է մի մեծ ծառի ներքև կանգնեցնում, ինքը անցնում է վերի կողմը, կացինը քաշում՝ թրխկ, հա թրխկ։ Շատ է քաշում թե քիչ, էդ էլ ինքը կիմանա, ծառը ճռճռալով գալիս է զարկում, տակովն անում սելը ջարդում, եզներն էլ հետը։ Փանոսը մնում է ապշած կանգնած։ Ի՞նչ պետք է անի։ Կացինը վերցնում է ու ծոծրակը քորելով ճամփա է ընկնում դեպի տուն։
Ճամփին մի լճի ափով անց կենալիս է լինում։ Տեսնում է մեջը վայրի բադեր են լողում։ Ասում է՝ գլուխը քարը, չեղավ չեղավ, արի գոնե մի բադ սպանեմ, տանեմ տամ կնկանս։ Ասում է ու կացինը պտտում, շպրտում դեպի բադերը, որ մինն սպանի, բադերը ճղճղալով ցրվում են, փախչում են, որը եղեգնուտն է մտնում, որը թռչում գնում, կացինն էլ ընկնում է լճի խոր տեղը, տակն անում, կորչում։ Փանոսը մնում է լճի ափին կանգնած միտք անելիս։ Ի՞նչ անի, ի՞նչ չանի։ Շորերը հանում է դնում լճի ափին, ինքը մտնում մեջը, որ կացինը հանի։ Գնում է, գնում, քանի առաջ է գնում, ջուրն էնքան խորանում է, տեսնում է կարող է խեղդվել, ետ է դառնում, դուրս գալի։
Դու մի՛ ասիլ՝ Փանոսը որ լիճն է մտնում ու խորը գնում, էդ ժամանակ լճափով մի անցկենող է լինում, տեսնում է էստեղ թափած շորեր կան, եղեգնուտի մեջ խորը գնացած Փանոսին էլ չի նկատում, էս շորերը հավաքում է, առնում գնում։
Փանոսը լճից դուրս է գալի, տեսնում շոր չկա։ Մնում է տկլոր կանգնած։
Միտք է անում. «Ի՜նչ անեմ, տեր աստված, էսպես տկլոր ո՜ւր գնամ»։
Սպասում է մինչև մութն ընկնի։ Մթան հետ վեր է կենում գնում գյուղը։ Որ գյուղին մոտենում է, ասում է՝ էսպես տկլոր որ գնամ մեր տունը, տանըցիք ի՞նչ կասեն։ Արի գնամ ախպորիցս շոր առնեմ հագնեմ՝ էնպես գնամ կնկանս մոտ։
Ճամփեն ծռում է դեպի ախպոր տունը։
Դո´ւ. մի ասիլ՝ էդ գիշեր էլ ախպոր մոտ մեծարք կա, քեֆի էլ էն տաք ժամանակն է։ Դուռը ծերպ է անում, տեսնի ով կա, ով չկա, հյուրերից մինը կարծում է, թե շունն է, ձեռի կրծած ոսկորը շպրտում է դեպի դուռը, ոսկորը դիպչում է աչքին, աչքը հանում։
Փանոսը ցավից վայ՜վայ անելով ետ է դառնում, շներն էս ձենի վրա վեր են կենում, տեսնում են, օհո՛, մթնումը հրես մի տկլոր օքմին, ու չորս կողմից վրա են տալիս։ Շների հաչոցի վրա մարդիկ դուրս են թափվում, տեսնում են՝ մի տկլոր մարդ փախած գնում է, շները ետևից։ Առանց երկար ու բարակ մտածելու վճռում են, որ կա թե չկա սա սատանա է։
Բավական տեղ ղըչըղու տալով, հայհոյելով, հարայ-հրոցով ընկնում են ետևից, հալածում, տանում գցում անտառները։
Շներն էլ ետևիցը մի ճուռը պոկում են, ու էսպես տկլոր, աչքը հանած, կաղին տալով՝ խեղճ Փանոսը գնում է կորչում։
Մյուս օրը գյուղում տարածվում է, թե հապա չեք ասիլ՝ «Փանոսը կորել է։ Գնացել է անտառը փետի ու ետ չի եկել»։ Գեղահավան հավաքվում են գնում, գնում են անտառը ման գալի, սելն ու եզները գտնում են ծառի տակին ջարդված, ինքը չկա։
Դես Փանոս, դեն Փանոս. հարց ու փորձով հագուստն էլ գտնում են մեկի մոտ։
— Ա՛յ մարդ, էս հագուստը ո՞րտեղից է ընկել քեզ մոտ։
— Թե՝ ախպեր, էս հագուստը էսպես մի լճի ափին վեր ածած էր, հավաքեցի բերի։
Գնում են լճի չորս կողմը պտտում, կանչում՝ «Փանո՜ս, Փանո՜ս», Փանոսը չկա։
Վճռում են որ Փանոսը խեղդվել է։
Գալիս են ժամ ու պատարագ են անում, քելեխը տալիս։ Կնիկն էլ մի քիչ սուգ է անում, Փանոսին գովում, ափսոսում, հետո մի ուրիշ մարդ է ուզում, հետը պսակվում գնում։

Մի լուծ եզ – սայլին կամ գութանին լծելու 2 եզ
Տակով անել – տակը գցել, վրան ուլ գալ, ծածկել
Մեծարք – քե, ուրախություն, մեծարանք
Օքմին – մարդ
տակն անել – այստեղ՝ ինչ—որ բանի (ջրի) տակն անցնել, սուզվել
դուռը ծերպ անել – դուռը մի քիչ բացել
եղեգնուտ – եղեգով պատված տեղ
վեր ածած – թափված
գեղահավան – ամբողջ գյուղով
ղըչրղու – աղմուկ—աղաղակ

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Փորձի՛ր բացատրել:

գործը ձախ գնալ-չհաջողել
միտք անել-մտածել
ձենի վրա վեր են կենում-լսում են
տակն անել-սուզվել
ճամփան ծռել-թեքվել
քեֆի տաք ժամանակն է-քեֆի ամենաթեժ պահը
վրա տալ-հարձակվել
մթան հետ-մթնելու հետ
գլուխը քարը-չարչարվել
դես Փանոս, դեն Փանոս-ես կողմը Փանոս, են կողմը Փանոս

  1. Տեքստում այս նախադասությունները գտի՛ր և ավարտի՛ր:

Ինքը մի բարի մարդ է լինում, բայց ինչ գործ որ բռնում է՝ ձախ է գնոում:
Շատ է քաշում, թե՝ քիչ , էդ էլ ինքը կիմանա, ծառը ճռճռալով գալիս է զարկում, տակովն անում սելը ջարդում, եզներն էլ հետը:
Ասում է՝ գլուխը քարը, չեղավ չեղավ, արի գոնե մի բադ սպանեմ, տանեմ տամ կնկանս:
Դու մի ասիլ՝ էդ գիշեր էլ, ախպոր մոտ մեծարք կա, քեֆի էլ էն տաք ժամանակն է:

 

  1. Ա և Բ շարքերում գտի՛ր հոմանիշ բառազույգեր:

Ա. Ժամ, տկլոր, վճռել, պսակվել, եղբայր

Բ. Որոշել, ախպեր, ամուսնանալ, եկեղեցի, մերկ

Ժամ-եկեղեցի

տկրոլ-մերկ

վճռել-որոշել

պսակվել-ամուսնանալ

եղբայր-ախպեր

 

  1. Ձախորդ Փանոսին նամակ գրի՛ր:
  1. Թվի թվանշանները դասավորել այնպես, որ ստացվի հնարավոր ամենամեծ և ամենափոքր քառանիշ թիվը։

4560-6590-4056

1452-5421-1245

7485-8754-4578

 

  1. Դեղինով գունավորի՛ր այն դատողությունները, որոնք ճիշտ են:

Ա. Ցանկացած երկնիշ թիվ մեծ է ցանկացած միանիշ թվից:ճիշտ

Բ. Ցանկացած եռանիշ թիվ մեծ է ցանկացած երկնիշ թվից:ճիշտ

Գ. Ցանկացած եռանիշ թիվ մեծ է 300-ից:սխալ

Դ. Ցանկացած միանիշ թիվ փոքր է 10-ից:ճիշտ

 

  1. Կազմի՛ր արտահայտություններ և հաշվի՛ր դրանց արժեքը:

Ա. Հաշվի՛ր 1500 և 2800 թվերի գումարի և 1400-ի տարբերուցունը։[1500+2800]-1400=2900

Բ. 2700 և 900 թվերի տարբերությունը մեծացրո՛ւ 4600-ով:

[2700-900]+4000=6400

Գ. Գտի՛ր 1400 և 900 թվերի տարբերության կրկնապատիկը:

[1400-900]x2=1000

Դ. Հաշվի՛ր 5400 և 1800 թվերի գումարի և 2200-ի տարբերությունը:

[5400+1800+2200]=5000

 

 

  1. Լուծի՛ր խնդիրները։

Ա․Քանի՞ անգամ ենք գրում 4 թվանշանը  1-50 թվերը գրելու համար։

Պատ՝.15 անգամ

Բ․Նարեն ուներ 1000 դրամ, նա իր գումարի կեսը տվեց Արփիին, և Արփին ունեցավ 1500 դրամ: Սկզբում Արփին ինչքա՞ն գումար ուներ:

Լուծում1500- 1000=500

Պատ՝500

Գ․Դանիելը ուներ 3400 դրամ, նա 400 դրամով մատիտներ գնեց, իսկ 1000 դրամով՝ ջրաներկ: Ինչքա՞ն գումար մնաց Դանիելի մոտ:

Լուծում3400-400-1000=2000


Պատ․՝2000

16.03.2021

  1. Թվի թվանշանները դասավորել այնպես, որ ստացվի հնարավոր ամենամեծ և ամենափոքր քառանիշ թիվը։

4560-6590-4056

1452-5421-1245

7485-8754-4578

 

  1. Դեղինով գունավորի՛ր այն դատողությունները, որոնք ճիշտ են:

Ա. Ցանկացած երկնիշ թիվ մեծ է ցանկացած միանիշ թվից:

Բ. Ցանկացած եռանիշ թիվ մեծ է ցանկացած երկնիշ թվից:

Գ. Ցանկացած եռանիշ թիվ մեծ է 300-ից:

Դ. Ցանկացած միանիշ թիվ փոքր է 10-ից:

 

  1. Կազմի՛ր արտահայտություններ և հաշվի՛ր դրանց արժեքը:

Ա. Հաշվի՛ր 1500 և 2800 թվերի գումարի և 1400-ի տարբերուցունը։[1500+2800]-1400=2900

Բ. 2700 և 900 թվերի տարբերությունը մեծացրո՛ւ 4600-ով:

[2700-900]+4000=6400

Գ. Գտի՛ր 1400 և 900 թվերի տարբերության կրկնապատիկը:

[1400-900]x2=1000

Դ. Հաշվի՛ր 5400 և 1800 թվերի գումարի և 2200-ի տարբերությունը:

[5400+1800+2200]=5000

 

 

  1. Լուծի՛ր խնդիրները։

Ա․Քանի՞ անգամ ենք գրում 4 թվանշանը  1-50 թվերը գրելու համար։

Պատ՝.15 անգամ

Բ․Նարեն ուներ 1000 դրամ, նա իր գումարի կեսը տվեց Արփիին, և Արփին ունեցավ 1500 դրամ: Սկզբում Արփին ինչքա՞ն գումար ուներ:

Լուծում1500- 1000=500

Պատ՝500

Գ․Դանիելը ուներ 3400 դրամ, նա 400 դրամով մատիտներ գնեց, իսկ 1000 դրամով՝ ջրաներկ: Ինչքա՞ն գումար մնաց Դանիելի մոտ:

Լուծում3400-400-1000=2000


Պատ․՝2000

English

to play, to jump, to study(սովորել), to run, to like, to swim, to sing.

  1. Rabbits jump very often(հաճախ).
  2. Pupils study a nice song on the Mother’s Day.
  3. My brother run very fast(արագ).
  4. I play  computer games in the evening.
  5. We sing English at school.
  6. She like to walk(զբոսնել) in the park(այգի).
  7. John often swim in the swimming-pool(լողավազան)

Խոսող ձուկը

 

Հովհաննես Թումանյան

Լինում է, չի լինում մի աղքատ մարդ։ Էս աղքատ մարդը գնում է դառնում մի ձկնորսի շալակատար։ Օրական մի քանի ձուկ է աշխատում, տուն բերում, նրանով ապրում են ինքն ու կինը։

Մի անգամ էլ ձկնորսը մի սիրուն ձուկ է բռնում, տալիս իր շալակատարին, որ պահի, ինքն էլ ետ ջուրն է մտնում։ Էս շալակատարը գետափին նստած՝ նայում է նայում էն սիրուն ձկանն ու միտք անում.

– Տեր աստված,- ասում է,- սա էլ, որ մեզ նման շունչ կենդանի է, դու ասա՝ սա՞ էլ մեզ նման ծնող ունի, ընկեր ունի, աշխարհքից բան է հասկանում, ուրախություն կամ ցավ է զգում՝ թե չէ… Continue reading Խոսող ձուկը

25.02.2021

1.Հաշվի՛ր:

234×5=1170          450:9=50

168×9=1512          480:80=6

236×4=944          120:40=3

415×2=830          600:3=200

642×7=4494          830:10=83

191×6=1146          560:70=8

279×7=1953          560:8=70

972×3=2916          140:7=20

745×6=4470          320:80=4

615×8=4920          810:90=9

 

2.Աստղանիշերը փոխարինի՛ր համապատասխան թվանշաններով:

6 4 2 7 2 4 5՝ 3՝ 2
+ 8 5 4 – 3 3 5 6
7 2 8 1 2 1 1 7 6

 

8 6 1 5 3՝ 0՝ 0՝ 0՝ 0
+ 2 3 6 4 – 5 6 5 2
1 0 9 7 9 3 4 3 4 8

 

3.ա) Աննան գնեց 2 կգ ձուկ, 1 կգ միս և վճարեց 2900 դրամ: Սոնան գնեց 1 կգ ձուկ, 1 կգ միս և վճարեց 2200 դրամ:
Հաշվի՛ր, թե ինչ արժեն 1 կգ ձուկը և 1 կգ միսը:

Լուծում

 

Պատասխան՝

 

բ) Հայրիկը, վճարելով 4200 դրամ, գնեց 1 մկրատ, և 2 կողպեք: Հաշվի՛ր, թե ինչ արժե դրանցից յուրաքանչյուրը՝ իմանալով, որ Սուրենը 1 մկրատի և  1 կողպեքի համար վճարել է 2700 դրամ:

Լուծում

 

Պատասխան՝

 

  1. Քառակուսու պարագիծը 360 սմ է: Գտիր քառակուսու կողմի երկարությունը:

Լուծում

 

Պատասխան՝

 

  1. Ո՞ր շարքի թվերն են դասավորված նվազման կարգով․

 

1, 20, 140, 244, 797

111, 101, 3301, 313

141, 140, 102, 823

5283, 3222, 230, 219